Vrede, Religie en Vrouwelijk Leiderschap

Het Platform Vrouwen & Duurzame Vrede  heeft in 2013 het initiatief genomen tot een nieuw project: Vrede, Religie en Vrouwelijk Leiderschap, (Religie als inspiratiebron voor vrouwelijk leiderschap op het gebied van Vrede en Verzoening).

Waarom dit thema?

Vrouwenvredesactivistes komen steeds vaker met deze thematiek in aanraking. Uit de contacten met vredesactivistes (in Nederland en wereldwijd) komt als rode draad naar voren: de behoefte aan meer capaciteitsopbouw rond het thema: “religie als bron van inspiratie voor vrouwelijk leiderschap in vrede- en verzoeningswerk”.

Enerzijds wordt religie ingezet om vrouwen te weerhouden leidersrollen op zich te nemen. Argumenten die ontleend worden aan religie, worden gebruikt om vrouwen er van te weerhouden publieke en politieke rollen op zich te nemen. Daarnaast worden deze religieuze argumenten gebruikt om maatschappelijke weerstand te creëren tegen vrouwen op leiderschapsposities, zeker ook waar het vraagstukken van oorlog en vrede betreft.

Anderzijds is bekend dat –wereldwijd- veel activisten (zowel mannen als vrouwen) hun inspiratie, hun hoop en hun doorzettingsvermogen mede ontlenen aan hun religie. Vrouwenvredesactivistes benadrukken daarnaast ook vaak dat religie als bindend en verzoenend element kan bijdragen aan het creëren van eenheid over de verschillen heen.

Religieuze teksten zijn multi-interpretabel. Binnen alle religies hebben vrouwen en mannen vormen van bevrijdingstheologie, post-koloniale theologie of feministische theologie ontwikkeld, zij hebben deze visies verspreid en hun maatschappelijke acties  hierop gebaseerd. Binnen deze stromingen worden enkele specifieke elementen uit de religie benadrukt: opstaan tegen onrecht van machtigen t.o.v. degenen die maatschappelijk minder macht hebben, gelijkheid van alle mensen en de belangrijke leidersrollen van vrouwen in de opbouw van rechtvaardige en vredelievende samenlevingen.

Binnen de christelijke theologie hebben vrouwelijke theologes al vijftig jaar van zich laten horen. Toch is hun kennis in vele conflictregio’s (zoals bv. Congo en Kenia) en met name onder vrouwelijke vredesactivistes nog niet breed bekend. In de afgelopen tien jaar zijn ook islamitisch theologes (actieve wetenschappelijke bronnenonderzoeksters) opgestaan die materiaal aandragen vanuit de bronnen van de islam om tot vrouwelijk leiderschap te komen. Zij pleiten voor een moderne en liberale interpretatie van de heilige teksten van de islam. Veel van deze theologes combineren hun studie met actief vredeswerk.

Omdat deze theologische ideeën nauwelijks worden verspreid, gaan vrouwenvredesactivisten afkomstig uit of wonend in (voormalige) conflictgebieden zoals delen van Indonesië, Sudan, Somalië, Afghanistan en het MENA-gebied, nog gebukt onder de onderdrukkende interpretaties van hun heilige teksten.

Het Platform PV&DV heeft (door dit project), in samenwerking met o.a. Nederlandse theologes, deze kennis meer bredere bekendheid gegeven, via lezingen, artikelen, sociale media en in trainingen.
Zie: Inforeeks: brochure religie en vrouwelijk leiderschap

Hoe zijn we tot dit programma gekomen?

Tijdens de viering van 24 mei: International Women’s Day for Peace and Disarmament ( Den Haag, 2011) organiseerde PV&VD een workshop over het thema: religie als bron van inspiratie voor Vrouwelijk leiderschap op het gebied van Vrede en Verzoening. De belangstelling was overweldigend. Eind 2011 werd daarom een expertmeeting met vrouwen uit diverse religieuze en culturele achtergronden georganiseerd, waarvan dit huidige project het resultaat is.

Doelgroep

De activiteiten zijn gericht op vrouwen en mannen in Nederland die zich verwant voelen met één van de 5 wereldreligies, en/of zich betrokken voelen bij de positie van vrouwen, en/of zich betrokken voelen bij vredeswerk:

• Vrouwen in vredesorganisaties, in de politiek, in ontwikkelingsorganisaties, maatschappelijk werksters, studentes.
• Mannen in politiek en in vredesbewegingen, in religieuze instituten en in ontwikkelingsorganisaties
• Vrouwen en mannen, vluchtelingen, afkomstig uit (voormalig) conflictregio’s, nu wonend in Nederland: zowel de oudere generatie, als ook hun volwassen kinderen.

De Trainingen waren specifiek gericht op vrouwen en mannen actief in vredesopbouw en ontwikkelingssamenwerking, waaronder ook jonge allochtone vrouwen afkomstig uit conflictgebieden. De training heeft van 12 t/m 15 september plaatsgevonden in Kontakt der Kontinenten.